معماران باید جلوتر از بقیه باشند تا آنچه رخ خواهد داد را پیش‌بینی کنند.
زاها حدید
درباره این گفتار...
زها حدید | Zaha Hadid
مردم خود پیش‌فرض‌هایی راجع به مسکن دارند، اما لازم است {ما معماران} بیندیشیم و پیشنهادهایی دربارهٔ روش‌های زندگی در آینده عرضه کنیم. همین حالا هم رابطهٔ بین فضای سکونت و فضای کار بسیار متحول شده است. در پی تکنولوژی‌های رایانه‌ای بسیاری از مردم در محل سکونتشان کار می‌کنند و مشتاق به داشتن فضای شفاف‌تری هستند. انگارهٔ دفتر کار نیز متحول شده است. فضای اداری {همچون گذشته} دیگر فضایی مشخص نیست، بلکه فضایی است که می‌تواند محمل فعالیت‌های گوناگون باشد.
به نظر من معماران امکان آفرینش فرهنگ را دارند. معماران باید کمی جلوتر از بقیه حرکت کنند و آنچه در حال وقوع است را رصد کنند. فکر نمی‌کنم که ما معماران قادر باشیم که یک ایده را به مردم تحمیل کنیم، اما باید قادر باشیم که آنچه اتفاق خواهد افتاد را پیش‌گویی کنیم و بر اساس آن می‌توانیم چنان فتواهایی صادر کنیم. (در گفتگو با Louis Rojo de Castro در سال ۱۹۹۵، منتشر شده در مجلهٔ El Croquis، ش ۷۳)
بیوگرافی
زندگی زاها اینگونه آغاز شد
زاها حدید (زاده ۳۱ اکتبر ۱۹۵۰-درگذشته ۳۱ مارس ۲۰۱۶) معمار برجسته عراقی تبار بریتانیایی در سبک واسازی بود. اغلب آثار وی انعکاس آمیزه‌ای از ساختمان‌سازی، زمین‌شناسی و مناظر اطراف است.
آثار و طراحی‌های وی با حرکت و جریان داشتن، ضمن پیروی از هندسه نااقلیدسی، نظم جدیدی را در فضا ایجاد می‌کنند. معماری زاها حدید را می‌توان تلاش برای ایجاد پلی میان مدرنیسم متقدم و عصر دیجیتال دانست.
زاها حدید می گوید...
کار معماری خلق محیط‌هایی دلچسب و مهیج برای زندگی اجتماعی است.
کار معماری اساساً خلق محیط‌هایی دلچسب و مهیج برای همهٔ جنبه‌های زندگی اجتماعی است. با این حال جامعهٔ معاصر مدام در حال تغییر است. انتظام‌های فضایی در تناسب با الگوهای زیستی تکامل پیدا می‌کند. {…} به نظر من آنچه در عصر ما {به نسبت گذشته} تازه است، سطح جدیدی از پیچدگی اجتماعی است. دیگر یک فرمول ساده {برای مسائل مختلف} وجود ندارد. دیگر راه‌حلی جهانی و تکرارهای جزئی وجود ندارد. و این در مورد شهرهای آسیایی بسیار مصداق دارد.
در هنگ‌کنگ بعد از خروج بریتانیا جنبش قدرتمندی برای حفاظت از آنچه تاریخی است به وجود آمد، با این ایده که آنچه سنتی است بهترین است. این وضعیت مرا به یاد جنبش پست‌مدرنیسم در دنیای غرب و شهرنشینی جدید می‌اندازد. اندیشهٔ من این است که کارم را با ایده‌های محلی و سنت‌های طراحی آغاز می‌کنم و سپس آنها را به چیزی تازه و غیرمعمول تبدیل می‌کنم، یعنی هویت محلی را استفاده می‌کنم، اما آنها را کپی نمی‌کنم. من آن را در آخر تبدیل به چیزی متعلق به خودم می‌کنم. (در گفتگو با Inhae Yeo ویراستار مجلهٔ OIKONOMOS، منتشر شده در سال 2017)
حدید در سال ۲۰۰۴ نخستین زنی بود که به دریافت جایزه معماری پریتزکِر نائل آمد.
او در طول دوران فعالیت حرفه‌ای خویش حدود ۹۵۰ پروژه را در ۴۴ کشور به اجرا درآورد. مجله فوربزدر سال ۲۰۰۸ او را به عنوان شصت و نهمین زن قدرتمند جهان لقب داد.
زاها محمد حدید در تاریخ ۳۱ اکتبر ۱۹۵۰ در بغداد به دنیا آمد. پدرش محمد از بنیانگذاران حزب دمکراتیک ترقی‌خواه عراق و در سالهای ۱۹۵۸ تا ۱۹۶۰ وزیر دارایی عراق بود و مادرش وجیهه الصابونجی متعلق به خانواده‌ای متمول از شهر موصل بود. زها دوران دبیرستان را در مدرسه‌ای که راهبه‌های کاتولیک فرانسوی در بغداد اداره می‌کردند، تحصیل کرد و پس از آن که مدت کوتاهی در سوئیس و انگلستان بود به خاورمیانه بازگشت و تحصیلات دانشگاهی خود را در بیروت پی گرفت.
زها حدید مدرک ریاضیات خود را از دانشگاه آمریکایی بیروت اخذ کرد و سپس برای تحصیل در مدرسه معماری لندن (AA) ، راهی لندن شد. او بعد از فارغ‌التحصیل شدن از دانشگاه با استاد اسبق خویش رم کولهاس در دفتر معماری او. ام. ای به کار مشغول شد و در سال ۱۹۷۷ عضوی از آن شد. در سالهای نخست فعالیت حرفه‌ای طرح‌های حدید اگرچه جلب توجه می‌کردند، اما به دلیل این که غیرقابل ساخت تشخیص داده می‌شدند، به مرحله اجرا نمی‌رسید. در سال ۱۹۸۰ دفتر مستقل خود را در لندن ایجاد کرد و در همان سال‌ها در مدرسه معماری (AA) به تدریس مشغول بود.
زاها حدید هیچ‌گاه ازدواج نکرد و بچه‌ای نداشت.
زندگی حرفه ای
برخی پروژه‌های معماری زاها حدید :
پرشگاه اسکی برگیسل دراینسبروک اتریش، از کارهای زها حدید
مرکز فرهنگی حیدر علیف (۲۰۰۷–۲۰۱۲)، باکو، آذربایجان
مرکز ورزش‌های آبی لندن (۲۰۱۱)
مرکز مگی در بیمارستان ویکتوریا (۲۰۰۶)، کرکالدی، اسکاتلند
ایستگاه قطار سریع‌السیر ناپل (۲۰۰۶)، ناپل، ایتالیا
ساختمان مرکزی ب‌ام‌و (۲۰۰۵)، لایپزیگ، آلمان
ترن هوایی (۲۰۰۷) اینسبروک، اتریش
مرکز علمی فائنو (۲۰۰۵)، وولفسبرگ، آلمان
سکوی پرش اسکی برگیسل (۲۰۰۲)، اینسبروک، اتریش
ایستگاه آتش‌نشانی ویترا (۱۹۹۴)، ویل ام راین، آلمان
هتل آپارتمان ۵ ستاره پاسارگاد فرشته(۲۰۱۱–۲۰۱۷)، تهران، ایران
طراح منتخب برجهای فاز ۲ مجموعه برج میلاد تهران در مسابقه بین‌المللی معماری پروژه فاز ۲ میلاد
مجتمع سوهو واقع در وانگ‌جینگ پکن
برخی از منتقدان سبک و شیوه آثار حدید را بیش از حد عجیب و غریب نامیده‌اند و معتقدند که حامیان مالی بعضی از پروژه‌های وی دولت‌های دیکتاتوری بوده‌اند. طرح وی برای مرکز تجاری در پکن موسوم به گالاکسی سوهو مورد انتقاد شدید فعالان میراث فرهنگی چین قرار گرفت. آنها معتقد بودند که این طرح خسارت‌ها و تخریب‌های زیادی در محلات تاریخی پکن به وجود آورده و طرح تاریخی این محلات را به کلی برهم زده است.
منتقدان هتل – آپارتمان پنج ستاره پاسارگاد فرشته در تهران با انتقاد به این پروژه می‌گویند که ۴۰ طبقه این عمارت اضافی است
درگذشت ناگهانی زاها حدید :
زها حدید ، روز پنجشنبه ۱۲ فروردین ۱۳۹۵ (۳۱ مارس ۲۰۱۶) در بیمارستانی در میامی آمریکا و در پی حمله قلبی درگذشت.
زاها حدید
اگر خواهان زندگی راحت هستید، معمار نشوید.
اگر خواهان زندگی راحت هستید، معمار نشوید. در حرفهٔ معماری لازم است که همواره و همیشه کار کنید. برای اثبات این موضوع می‌توانید از تک‌تک افراد مشغول در دفتر طراحی من بپرسید. اگر اهل کار بین ساعات نه صبح تا پنج بعد از ظهر هستید و دوست دارید بعد از آن بروید خانه و استراحت کنید، توصیهٔ اکید من این است که معمار نشوید. (مصاحبه با هافینگتون‌پست، سال 2015)